Làm thế nào để quản lý bệnh trên tôm nuôi?

Ngành tôm có thể hành động nhiều hơn để hạn chế tác động của những thách thức dịch bệnh đang là một trong những nguyên nhân làm hạn chế đến sự phát triển của ngành.

Các bệnh thường gặp trên tôm

Ba dịch bệnh thách thức hàng đầu ở tôm là  WSSV (virus hội chứng đốm trắng),  AHPND/EMS (bệnh hoại tử gan cấp tính) và EHP (bệnh vi bào tử trùng).

Tất cả những dịch bệnh này đều bị làm trầm trọng thêm bởi con người - ngành công nghiệp tôm châu Á cần phải thay đổi tư duy. Điều này bao gồm việc chịu trách nhiệm về sức khỏe và nguồn lợi tôm nuôi.

Yếu tố làm tăng tỷ lệ mắc bệnh ở tôm nuôi

Quản lý trang trại: Phần lớn (khoảng 80%) trang trại nuôi tôm Châu Á có quy mô nhỏ có thể do ngân sách trang trại bị hạn chế. Ở nhiều địa phương, không có xét nghiệm bệnh bắt buộc đối với tôm khi được đưa ra khỏi trại giống hoặc được thả vào ao.

Bảo đảm môi trường nuôi tôm an toàn và sạch sẽ. Ảnh: flashct.vn

Quản lý nước: Có rất nhiều hệ thống trang trại đang hoạt động từ hệ thống mở, quảng canh đến hệ thống khép kín, thâm canh. Đối với những trang trại dùng chung nguồn nước (ví dụ sông hồ), những thách thức trong việc duy trì an toàn sinh học lớn hơn vì tình trạng sức khỏe của tôm nuôi cũng bị ảnh hưởng bởi mức độ an toàn sinh học.

An toàn sinh học: Quy mô của các hệ thống nuôi không phù hợp sẽ gây khó khăn trong việc thực hiện các biện pháp an toàn sinh học.

Giám sát sức khỏe: Tỷ lệ giám sát sức khỏe chung của tôm nuôi thấp. Ở nhiều địa phương không có hoặc có ít hồ sơ theo dõi việc vận chuyển tôm. Chưa có những biện pháp bắt buộc tiêu hủy những ao tôm bị bệnh, dẫn đến việc lây lan bệnh nhanh chóng và ảnh hưởng đến nhiều ao nuôi.

Phòng bệnh tổng hợp cho tôm nuôi

• Lót ao với các lớp lót polyetylen.
• Có khu vực thu gom và loại bỏ chất thải phân, thức ăn thừa, vỏ tôm lột,...
• Quản lý đáy ao bằng cách sử dụng các khu thu gom nói trên và bằng quan sát lượng bùn sau khi thoát nước ao và sau đó sử dụng các thiết bị sục khí để đảm bảo làm sạch đáy ao đúng cách.
• Vệ sinh và bảo dưỡng các lớp lót.
• Xử lý nước trước khi cho vào ao nuôi
• Lắp đặt lưới chống cua và chim săn mồi.
• Thả giống khi tôm đã được chọn lọc di truyền để có khả năng kháng bệnh cao hơn.

Đối với nguồn tôm giống

Tôm giống khỏe sẽ có tỷ lệ kháng bệnh cao hơn. Ảnh: vinayakcorporation.com

• Nhận thức rõ hơn về các tuyến bệnh tôm.
• Kiểm tra bệnh trước khi thả và trong suốt các chu kỳ sản xuất.
• Tăng cường an toàn sinh học.
• Sử dụng thức ăn chức năng bao gồm các thành phần giúp tăng cường sức khỏe đường ruột và sức khỏe tôm nói chung.
• Nuôi các dòng tôm kháng mầm bệnh cụ thể.
• Thiết lập các trang trại hệ thống khép kín ít bị ô nhiễm và quản lý nước tại chỗ tốt.
• Trong bối cảnh các hoạt động nuôi trồng thủy sản toàn cầu tiếp tục được tăng cường, áp lực môi trường lớn hơn đối với các cộng đồng virus và vi khuẩn có thể dẫn đến sự xuất hiện của các chủng bệnh mới với độc lực gia tăng.

Lưu ý trong ứng phó với các dịch bệnh ở tôm

Sử dụng công nghệ di truyền để nhân giống tôm khỏe hơn và có khả năng kháng bệnh cao hơn.

Các phương pháp chẩn đoán với độ nhạy tăng lên, đặc biệt là phát hiện mầm bệnh ở mức độ thấp hơn từ đó sẽ phát hiện các giai đoạn nhiễm bệnh ban đầu và chẩn đoán đồng thời nhiều bệnh.

Cảm biến trong ao - việc sử dụng các  phương pháp eDNA để theo dõi sức khỏe của các quần thể tôm nuôi và sử dụng trong việc phát hiện sớm các tác nhân gây bệnh.

Nguồn: The Fish Site

Hồng Huyền